Alcoholisme en jongeren
Kinderen onder de 16 jaar mogen geen alcoholhoudende drank kopen en sterke drank mag zelfs niet verkocht worden aan iemand die jonger is dan 18 jaar. Helaas betekent dit niet dat alcoholgebruik onder jongeren niet of nauwelijks voorkomt. Integendeel: onderzoek wijst uit dat meer dan de helft van de Nederlandse kinderen voor zijn 12de al zijn eerste glas alcohol nuttigt en dat op hun 14de veruit de meeste jongeren al eens een alcoholhoudend drankje hebben gedronken.

Drank is uiterst populair onder jongeren. Met name breezers en bier doen het goed bij de jeugd. Drinken wordt geassocieerd met gezelligheid en wordt gezien als iets dat stoer is. Als je het niet doet, hoor je er vaak niet bij. Het toppunt van stoerheid is het zogenoemde binge-drinken of comazuipen, waarbij in korte tijd een grote hoeveelheid alcohol wordt genuttigd. Het gevolg: gemiddeld belanden er in Nederland elke dag 1 of 2 tieners in het ziekenhuis met een alcoholvergiftiging. Diverse ziekenhuizen hebben inmiddels zelfs een speciale alcoholpoli geopend om de toenemende stroom jongeren met vergiftigingsverschijnselen hulp te kunnen bieden.

Jeugd en drank: een extra gevaarlijke combinatie
Gelukkig komt het bij de meeste jongeren niet zo ver. Dit betekent echter niet dat hun alcoholgebruik oké is. Wat veel tieners én ouders zich namelijk niet realiseren is, dat drinken bij jongeren nog veel ernstiger gevolgen kan hebben dan bij volwassenen. Waarom is de combinatie tussen jongeren en alcohol zo gevaarlijk? Hieronder worden enkele van de belangrijkste redenen behandeld.

Hersenschade
De alcohol die je drinkt, komt uiteindelijk in je bloedbaan terecht. Zo bereikt het alle delen van je lichaam, waaronder ook je hersenen. Daar verstoort de alcohol de doorgave van prikkels, hetgeen je functioneren beïnvloedt. Dit geldt voor iedereen, jong en oud. Voor jongeren speelt echter nog een extra effect: je hersenen zijn pas volgroeid als je ongeveer 24 jaar oud bent. De hersenen van een jongere zijn dus nog volop in de groei, zelfs als je jezelf misschien al heel erg volwassen vindt. Het gebruik van alcohol, vooral als het in grote hoeveelheden gebeurt, kan een normale ontwikkeling van de hersenen belemmeren en hierdoor voor blijvende hersenschade zorgen.

Ook andere organen kunnen bij jongeren in hun groei geremd worden als gevolg van overmatig alcoholgebruik. Met name de lever, die het grootste deel van de alcohol moet afbreken, kan hierdoor worden aangetast. Ook kunnen er problemen met de hormoonhuishouding ontstaan en hebben jonge drinkers een verhoogde kans op hartinfarcten, aantastingen van het zenuwstelsel en bepaalde vormen van kanker.

Meer kans op verslaving
Uit onderzoek blijkt dat wie jong begint met drinken aanzienlijk meer kans loopt om later alcoholverslaafd te worden dan zijn niet-drinkende leeftijdgenoten. Van de jongeren die al voor hun 13de regelmatig drinken, wordt zelfs zo'n 40% op een zeker moment alcoholist. Ook de kans op andere verslavingen is groter bij jonge drinkers. Zij zullen later vaker roken en harddrugs gebruiken dan tieners die de drank voorlopig nog even laten staan.

Minder seksuele remmingen
Onderzoek wijst uit dat tieners die drinken vaker seksueel actief zijn dan niet-drinkende jongeren. Dit komt onder meer omdat alcohol hun remmingen doet afnemen en ervoor zorgt dat ze risico's minder goed in kunnen schatten. Niet verrassend hebben jongeren ook vaker onveilige seks als er drank in het spel is. Wie op vroege leeftijd alcohol drinkt, heeft meer kans om al als tiener zwanger te raken of iemand zwanger te maken. Tevens is er bij verkrachting van meisjes en jonge vrouwen vaak sprake van alcoholgebruik door de dader en/of het slachtoffer.

Gevoeligheid voor alcohol
Veel tieners denken dat ze al volwassen zijn, ook als het op alcoholconsumptie aankomt. De werkelijkheid is echter dat de gemiddelde jongere minder goed tegen alcohol kan. Hoe lichter en kleiner je namelijk bent, hoe harder een drankje aankomt. Er is immers minder massa om de ingenomen alcohol over te verdelen. Bovendien speelt ook gewenning een rol: wie pas begint met drinken, zal meestal minder goed tegen alcohol kunnen. Het gevolg is dat jongeren sneller dan volwassenen een alcoholvergiftiging op zullen lopen. Er zijn minder drankjes nodig om de fatale grens te bereiken waarbij alcohol bewusteloosheid veroorzaakt.

Slechter functioneren
Alcoholmisbruik kan ervoor zorgen dat jongeren slechter gaan functioneren —zowel op de lange als de korte termijn. Hierbij kan onder meer gedacht worden aan leer-, concentratie- en slaapproblemen, maar ook aan agressief en roekeloos gedrag —bijvoorbeeld in het verkeer. Letsel als gevolg van een ongeval of geweld is doodsoorzaak nummer 1 bij jongeren in de leeftijd van 13 tot en met 24 jaar. In circa 1 op de 7 gevallen was er alcohol in het spel.

De rol van de ouders
Opvoeding speelt een belangrijke rol als het gaat om alcoholgebruik door jongeren. Sommige ouders zijn er huiverig voor om hun tienerkinderen een drankverbod op te leggen. Onderzoek wijst echter uit dat mensen die alcohol pertinent verbieden meer succes hebben dan ouders die hun kinderen met drank laten experimenteren met het idee dat ze dan vanzelf wel stoppen of matigen omdat het niet spannend meer is.

Belangrijk is dat je als ouder met je kind open over alcohol praat en hem of haar goed informeert over de gevaren. Doe dit niet in een sfeer van verwijten, maar op een prettige manier. Verbied kinderen onder de 16 te drinken en maak hen duidelijk waarom. Zijn je kinderen ouder, stel dan samen met hen duidelijke regels over alcoholgebruik op. Bedenk daarbij dat een goed voorbeeld goed doet volgen. Als je zelf regelmatig te diep in het glaasje kijkt, zal het moeilijk zijn om je kinderen ervan te overtuigen dat ze niet (te veel) moeten drinken. Het is niet voor niets zo dat kinderen van ouders met een drankprobleem een groter risico lopen om ook aan de alcohol verslaafd te raken.